Açık sözlülük ve işbirliği: Scholz'un Erdoğan ile dengeleyici oyunu
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün basının karşısına birlikte çıktığında kesin olan bir şey var: Eğer Erdoğan Berlin'deki Başbakanlık binasında İsrail'e karşı sözlü saldırılarına devam ederse Scholz sessiz kalmayacaktır.
Daha önce Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Berlin ziyareti sırasında İsrail'i Filistinlilere karşı 50 kat soykırım yapmakla suçladığında da böyle yapmıştı. Buna yönelik öfkeli tepki hemen o anda değil, ancak daha sonra "Bild" gazetesinde geldi: yorumlar "tahammül edilemez ve kabul edilemezdi".
Bu muhtemelen Scholz'un başına bir daha gelmeyecektir. Scholz, Erdoğan'ı Başbakanlık'ta akşam yemeği için kabul ettiğinde, Erdoğan'ın İsrail'e yönelik tekrarlanan ya da yeni saldırılarına karşı hazırlıklı olmalı. Görüşmelerden önce bir "basın toplantısı" planlanıyor - ziyaret sırasında her ikisinin de kamuoyu önünde konuşacağı tek zaman.
Erdoğan İsrail'e "terörist devlet" dedi
Erdoğan 7 Ekim'deki terör saldırısında yüzlerce İsrailli sivilin öldürülmesini kınamış olmasına rağmen, daha sonra saldırıdan sorumlu olan Hamas'ı bir "kurtuluş örgütü" olarak tanımladı. Buna karşılık Türkiye Cumhurbaşkanı İsrail'i "terörist devlet" olarak nitelendirdi ve hatta var olma hakkını sorguladı. Geçen haftanın sonunda İsrail'in "tarihi sadece 75 yıl öncesine dayanan ve kendi faşizmi tarafından meşruiyeti sorgulanan bir devlet kurmaya çalıştığını" söyledi.
Almanya'nın görüşü ise bunun tam tersi. Hamas burada bir terör örgütü olarak sınıflandırılıyor ve İsrail'in güvenliği Almanya için bir devlet meselesi. Scholz bu nedenle Erdoğan'ın sözlü saldırılarını da "saçma" olarak niteledi. Ancak bunun sonucunda Türkiye ile diyalog kanallarını tıkamak istemiyor. Erdoğan'la konuşulacak pek çok konu olduğunu tekrar tekrar söylüyor. Peki ama Türkiye Cumhurbaşkanı'ndan tam olarak ne alınabilir?
Orta Doğu çatışmasında arabulucu olarak Türkiye
Gazze Şeridi'ndeki 200'den fazla Hamas rehinesi arasında Alman vatandaşları da bulunuyor. Alman hükümeti haftalardır bu kişilerin serbest bırakılması için tüm diplomatik kanalları kullanmaya çalışıyor. Hamas ile ilişkileri olan Türkiye arabuluculuk yapabilir.
Ancak şu ana kadar Katar bu konuda çok daha büyük bir rol oynadı. Ancak gelecekte Türkiye, Orta Doğu ihtilafına siyasi bir çözüm arayışında Batı ile İslam dünyası arasında bir köprü devlet olarak rol oynayabilir. Almanya gibi Türkiye de bir İsrail ve Filistin devletinin barış içinde bir arada yaşamasından yanadır.
AB ve Türkiye arasında mülteci anlaşması
Scholz, AB ile Türkiye arasında 2016 yılında imzalanan mülteci anlaşmasının yeniden canlandırılması için kampanya yürütmek üzere 16 Alman eyaletinin başbakanlarından yetki aldı. Anlaşma uyarınca Türkiye, sınırındaki kaçakçılık faaliyetlerini durdurmayı ve Türkiye üzerinden Yunan adalarına yasadışı yollardan geçen göçmenleri geri almayı taahhüt etmişti.
Bunun karşılığında Ankara, mültecilerin barınması da dâhil olmak üzere AB'den milyarlarca dolar yardım almıştı. Ancak Türkiye 2020'den bu yana Yunanistan'dan hiçbir göçmeni geri almadı - o dönemde gerekçe olarak koronavirüs pandemisinin patlak vermesi gösterilmişti.
Rusya ile iyi ilişkileri olan NATO üyesi
Rusya ile iyi ilişkileri olan bir NATO üyesi olarak Türkiye, Ukrayna ihtilafında da yardımcı olabilir. Ankara, tahıl anlaşması olarak adlandırılan anlaşmada kilit bir rol oynadı. Rusya anlaşmanın Temmuz ayında sona ermesine izin vermiş olsa da, o zamana kadar milyonlarca ton Ukrayna tahılı Karadeniz üzerinden ihraç edilebildi. Türkiye anlaşmanın yenilenmesinden yana.
Hükümet ve Birlik hemfikir: ziyaret doğru
Tüm bu hususlar nedeniyle koalisyon hükümeti ve CDU/CSU, Erdoğan'ın Berlin ziyaretinin doğru olduğu konusunda büyük ölçüde hemfikir. Ancak farklı düşünen eleştirmenler de var.
Sürgündeki Türk gazeteci Can Dündar'a göre Hamas'ı kınayanlar, bu İslamcı örgüte destek verenlerle de hesaplaşmalı. Almanya'da Hamas'ı destekleyen gösteriler yasaklandı. "Ama aynı zamanda bir Hamas destekçisini davet ediyorlar ve ona kırmızı halı seriyorlar. Bu tuhaf, bir tür çifte standart."
Kaynakwww.dpa.com